در روند تهیه آجر ، پس از خشک شدن خشت ها , آنها را درکوره ای می چینند ، بطوریکه که از همدیگر فاصله داشته و هوا ، شعله و گا ز از لابلای آجرها بگذرند . بطور کلی کوره های آجرپزی سه نوع اند :
- کوره با آتش ثابت و آجر ثابت
- کوره با آتش رونده و آجر ثابت
- کوره با آجر رونده و آتش ثابت
کوره با آتش ثابت و آجر ثابت یا کوره تنوره ایی:
این کوره شامل تنوره کوتاه و گشادی است که خشت ها را در آن می چینند و تون آن را می تابند (آتش می کنند) . شعله , هوای داخل و دود از لابلای خشت های چیده شده درکوره بالا می روند و موجب پختن خشت ها می شوند .
کار کوره تنوره ایی مداوم نیست و انرژی زیادی در آن به هدر می رود ، زیرا پس از آنکه خشتها پخته شده و تبدیل به آجرشدند , سر کوره را باز می کنند و صبر می کنند تا آجرهای درون کوره سرد شوند .
با توجه به اینکه حرارت درون کوره تنوره ای از بالا به پایین زیاد می شود ، جنس آجرهایی که در ترازهای مختلف کوره پخته می شوند با هم متفاوت است . از پایین کوره به بالا به ترتیب جوش , آجرجوش , آجر سبز , آجر بهی , آجر سفید , آجر ابلق , آجر قرمز و آجر نیم پخته بدست می آید . اگر قسمت بالای کوره به شکل قارچ ساخته شده و سر کوره پوشیده شود , به گونه ای که گاز کوره از بالای آن بیرون نرفته و از سوراخ های نزدیک کف کوره توسط دودکش یا هواکش مکیده شود ، گاز داغ ,گرمایش را به خشت های چیده شده در کوره پس می دهد و با این کار ,گرمای گاز کوره هدر نمی رود و جنس آجرها هم یکجور می شود .
کوره با آتش رونده و آجر ثابت (کوره هوفمان):
کار این کوره پیوسته است و گرمای آن خیلی کم هدر می رود . این کوره توسط یک بنای اهل برلن به نام Friedrich Hoffmann ساخته شد و از این جهت به این نام خوانده می شود . چون این کوره به شکل حلقه ساخته می شد ، آنرا کوره حلقه ایی هوفمان نامیدند
این کوره ها در ابتدا به شکل دایره ساخته می شدند . در حال حاضر ، آنها را به شکل حلقه دراز یا اره ایی نیز می سازند . در این کوره تا حد زیادی از هدر رفتن گرما جلوگیری می شود .
کوره تونلی:
کار این کوره مانند تونل خشت خشک کنی است . از ابتدای تونل ، واگن با بار خشت به تونل وارد می شود و از انتهای تونل آجرسرد شده بیرون می آید . کانون آتش در دیواره درونی تونل قرار دارد . واگن بار خشت به درون تونل رانده شده و به تدریج به سوی کانون آتش پیش می رود . خشتها کم کم گرم و نیم پز شده و هنگام عبور از برابر کانون آتش می پزند .
همزمان با نزدیک شدن واگن آجر پخته به انتهای تونل , هوای سرد به آن دمیده می شود تا گرمای آجر را گرفته و آنرا سرد کند . هوای سرد با گذشتن از روی آجرها داغ می شود و هواکش پهلوی کانون آتش ، آنرا مکیده و به کانون آتش می دمد .
کار کوره تونلی پیوسته است و گرمای آن خیلی کم هدر می رود . اما هزینه ساخت تونل ، ریل گذاری و ارزش واگن ها بالاست . در محل هایی که برق ارزان باشد , می توان گرمای این کوره را توسط انرژی الکتریکی تامین نمود .
برای جلوگیری از طولانی شدن کوره تونلی , آنرا در دوتکه پهلوی هم می سازند . در تکه اول خشتها را می سازند و توسط واگن به گرمخانه می برند تا خشک ,گرم و داغ شوند . سپس واگنهای حاوی خشت داغ را به درون بخش دوم می رانند تا خشت های داغ شده از برابر کانون آتش گذشته و بپزند .
